(toc) #title=(Nội dung chính)
Mỗi khi lướt mạng xã hội hay đọc tin tức, tôi lại thấy những dòng tít giật gân về Trí tuệ nhân tạo: "AI sắp cướp hết việc làm", "Robot sẽ thông minh hơn con người", đi kèm là những hình ảnh robot mang dáng vẻ đáng sợ như trong phim viễn tưởng. Nỗi sợ về một tương lai bị máy móc thống trị dường như đang len lỏi vào tâm trí rất nhiều người.
Hiểu lầm #1: "Robot sẽ nổi loạn và thống trị loài người"
Đây là kịch bản kinh điển của Hollywood. Chúng ta đã xem Kẻ Hủy Diệt, Ma Trận và hình dung về một ngày những cỗ máy có ý thức, có cảm xúc và có tham vọng quyền lực.
Sự thật là: AI ngày nay còn cách xa viễn cảnh đó một vạn dặm. AI mà chúng ta đang sử dụng thuộc loại "AI Hẹp" (Narrow AI). Hãy hình dung nó như một chiếc máy tính bỏ túi được nâng cấp lên mức siêu phàm. Nó có thể giải một bài toán phức tạp trong tích tắc, nhưng nó hoàn toàn không có nhận thức, không có mong muốn, và chắc chắn là không có ý định "thống trị" bất cứ ai.
AI chỉ làm chính xác những gì được lập trình để làm: nhận diện mẫu, xử lý dữ liệu và đưa ra dự đoán. Nó là một công cụ, chỉ là một công cụ thông minh hơn mà thôi.(alert-success)
Hiểu lầm #2: "AI sẽ cướp hết việc làm, con người sẽ thất nghiệp hàng loạt"
Đây là nỗi lo lớn nhất và có cơ sở nhất. Đúng là AI sẽ làm thay đổi thị trường lao động, nhưng "thay đổi" không đồng nghĩa với "hủy diệt". Lịch sử đã chứng minh điều này nhiều lần. Máy hơi nước ra đời không làm con người hết việc, nó chỉ chuyển lao động từ tay chân sang vận hành máy móc. Internet ra đời không làm con người thất nghiệp, nó tạo ra hàng triệu công việc mới chưa từng tồn tại.
AI cũng vậy. Nó không lấy đi công việc của bạn, nó chỉ lấy đi những tác vụ nhàm chán trong công việc của bạn.
Hãy xem sự khác biệt trước và sau khi có AI trong một vài công việc cụ thể:
Với người làm Marketing
- Trước kia: Mất cả ngày để đọc hàng ngàn bình luận của khách hàng, cố gắng tìm ra xu hướng.
- Bây giờ: Chỉ mất 5 phút yêu cầu AI phân tích và tóm tắt 10,000 bình luận. Công việc của họ chuyển từ "đọc thủ công" sang "phân tích chiến lược" dựa trên kết quả AI cung cấp.
Với người làm thiết kế
- Trước kia: Mất nhiều giờ để tạo ra 5 phiên bản logo khác nhau cho khách hàng lựa chọn.
- Bây giờ: Yêu cầu AI tạo ra 10 ý tưởng logo ban đầu trong 2 phút. Công việc của họ chuyển từ "sản xuất hàng loạt" sang "sáng tạo, tinh chỉnh và thổi hồn" vào ý tưởng tốt nhất.
Với người viết lách
- Trước kia: Nhìn chằm chằm vào trang giấy trắng, vật lộn để nghĩ ra dàn ý.
- Bây giờ: Yêu cầu AI gợi ý 5 dàn ý khác nhau. Công việc của họ chuyển từ "bí ý tưởng" sang "lựa chọn cấu trúc và lấp đầy nó bằng giọng văn, câu chuyện và cảm xúc riêng".
Bạn thấy đó, AI đang trở thành một người cộng sự, giúp chúng ta tự động hóa những phần việc tốn thời gian và lặp đi lặp lại. Điều này giải phóng cho bộ não của chúng ta để tập trung vào những thứ mà máy móc không thể làm được: tư duy phản biện, sáng tạo đột phá, trí tuệ cảm xúc và khả năng kết nối con người.
Nỗi sợ thường đến từ những điều chúng ta không hiểu rõ. Thay vì sợ hãi AI, cách tốt nhất là học cách sử dụng nó. Bởi lẽ, trong tương lai gần, những người gặp khó khăn không phải là những người không có AI, mà là những người không biết cách làm việc cùng AI. Nó không phải là cuộc chiến giữa Người và Máy, mà là cuộc hợp tác giữa Người và Công cụ.
Mun
