Tối nay Sài Gòn dễ chịu lạ.
Hai đứa mình đang lượn lờ trên con xe cà tàng, nhạc bật vu vơ, gió lùa vào mát rượi. Đang lúc tôi ngân nga theo một bài hát cũ, bạn gái ngồi sau bỗng dưng vỗ vai, hỏi một câu chẳng liên quan: "Này, anh có nghĩ một ngày nào đó AI sẽ thay tụi mình làm Marketing luôn không?"
Câu hỏi của bạn gái làm tôi im bặt. Tụi mình đã nói về nó, đọc về nó, thậm chí là dùng nó mỗi ngày. Nhưng nghe nó được thốt ra giữa không gian lãng đãng của một buổi tối Sài Gòn thế này, tự nhiên thấy nó "thật" hơn hẳn.
Cảm giác này quen lắm, giống y hệt hồi smartphone ra đời
Tôi quay sang trêu bạn gái: "Em còn nhớ cái thời tụi mình xài điện thoại 'cục gạch' không? Thời mà có một con iPhone 3G là xịn lắm rồi đó"
Hồi đó cũng là một cuộc cách mạng. Smartphone bùng nổ, và thế giới thay đổi. Những công việc mới toanh xuất hiện: Social Media Manager, YouTuber, App Developer... và cũng có những công việc cũ lẳng lặng biến mất. Tụi mình đã ở giữa cuộc chuyển dịch đó và đã thích nghi
AI bây giờ cũng thế, nhưng cảm giác nó còn dữ dội hơn. Nó không chỉ là một công cụ tiện lợi. Nó là một "bộ não" có thể học, có thể viết, có thể vẽ, có thể phân tích và sáng tạo. Công việc của một Marketer, từ viết content, lên ý tưởng hình ảnh, phân tích insight khách hàng... gần như không có việc gì là AI không "chạm" vào được.
Làm chủ hay làm "tớ"? Một lựa chọn sống còn.
Đây mới là đoạn gay cấn của câu chuyện. Nếu tụi mình không học cách "ra lệnh" cho AI, thì chẳng mấy chốc nó sẽ "ra lệnh" cho tụi mình.
Thử tưởng tượng xem: Nếu công việc của bạn chỉ là nhận đề bài từ sếp, nhập vào AI, copy kết quả nó đưa ra rồi gửi đi. Vậy thì giá trị của bạn nằm ở đâu? Bạn có khác gì một người trợ lý, một người "shipper" ý tưởng cho AI không? Đó là một viễn cảnh đáng sợ, và nó có thể xảy ra nếu chúng ta không chủ động.
Vậy tụi mình phải làm gì để không "toang"?
Xe dừng đèn đỏ, hai đứa nhìn nhau. Tụi mình không có câu trả lời hoàn hảo, chỉ có những suy nghĩ của hai đứa làm nghề đang cố gắng bơi trong "cơn bão" này. Tụi mình nghĩ, mấu chốt là phải trở thành một người làm vườn.
AI là những công cụ làm vườn tối tân nhất. Nhưng chỉ có người làm vườn mới biết mảnh đất này nên trồng gì, khu vườn này cần được tạo hình ra sao để mang một vẻ đẹp và một linh hồn riêng. Tầm nhìn, chiến lược, gu thẩm mỹ và sự thấu cảm là những thứ mãi mãi thuộc về con người.
Để trở thành người làm vườn thông thái đó, tụi mình nghĩ cần:
1. "Nghịch" nó đi, đừng sợ! Cứ coi AI như một tựa game mới ra mắt. Tải về, vọc vạch, thử mọi tính năng ngớ ngẩn nhất. Bắt nó viết một bài thơ về bạn gái, hay vẽ một bức tranh về tôi đang ăn phở. Việc làm quen và hiểu được "tính nết" của nó là bước đầu tiên để không bị nó dọa sợ.
2. Học cách "ra lệnh" cho chuẩn. Kỹ năng quan trọng nhất bây giờ không phải là "làm", mà là "yêu cầu". Thay vì ra lệnh cộc lốc "Viết content về sản phẩm X", hãy đưa ra một mệnh lệnh có chiều sâu: "Hãy đóng vai một cô gái 25 tuổi, vừa độc lập tài chính, viết một bài đăng Instagram kể về cảm giác tự thưởng cho mình sản phẩm X sau một tháng làm việc vất vả". AI sẽ cho bạn kết quả tốt nếu bạn cho nó một vai diễn tốt
3.Làm cái thứ mà máy không bao giờ làm được. AI có thể phân tích triệu comment, nhưng nó không thể ngồi xuống bên cạnh một khách hàng và thực sự lắng nghe câu chuyện của họ. Nó có thể tạo ra một bức ảnh đẹp, nhưng nó không có trải nghiệm sống để thổi vào đó một câu chuyện lay động lòng người. Sự đồng cảm, trí tuệ cảm xúc, khả năng xây dựng mối quan hệ, cái "duyên" trong giao tiếp... đó là những "vũ khí" tối thượng của con người.
Xe về đến nhà. Câu chuyện vẫn còn bỏ ngỏ. Nhưng có một điều tụi mình chắc chắn: AI là một bộ não logic cực đỉnh, còn chúng ta là những trái tim biết yêu, biết buồn, biết kể chuyện. Một chiến dịch Marketing chạm đến lòng người, chắc chắn cần cả hai.
Sau một vòng lượn lờ Sài Gòn tối nay,
Mun & Cục Mỡ
