(toc) #title=(Tương lai nào với AI)
Đứng từ ban công, nhìn xuống dòng xe cộ hối hả của Sài Gòn về đêm, tâm trí tôi không nghĩ về quá khứ, cũng không chỉ dừng lại ở hiện tại. Tôi đang nghĩ về ngày mai.
Người ta nói nhiều về những rủi ro của Trí tuệ nhân tạo, về những viễn cảnh đáng sợ trong phim ảnh. Họ lo sợ về một tương lai mà con người bị máy móc kiểm soát. Đó là những lo lắng có cơ sở, và chúng ta cần phải cẩn trọng. Nhưng đêm nay, tôi muốn kể cho bạn nghe về một tương lai khác. Một tương lai mà tôi lựa chọn tin tưởng, một viễn cảnh mà tôi hy vọng và đang nỗ lực từng ngày để góp phần xây dựng.
Tôi mơ về một AI chữa lành những vết thương của hành tinh
Tôi thấy một tương lai nơi AI không chỉ là công cụ kinh doanh, mà là một người thầy thuốc vĩ đại, một kỹ sư môi trường cần mẫn. Tôi hình dung về một ngày, AI có thể chẩn đoán ung thư ở giai đoạn sớm nhất chỉ qua một giọt máu, phân tích hệ gen phức tạp để tạo ra những loại thuốc được "đo ni đóng giày" cho từng cá nhân. Bác sĩ không bị thay thế, họ được giải phóng khỏi những công việc chẩn đoán lặp đi lặp lại để dành trọn vẹn thời gian và trái tim cho việc chăm sóc bệnh nhân – điều mà chỉ con người mới làm được.
Tôi thấy AI đang điều phối những lưới điện thông minh, tối ưu hóa từng watt năng lượng, giảm thiểu dấu chân carbon của chúng ta. Nó phân tích những bộ dữ liệu khí hậu khổng lồ để dự báo thiên tai với độ chính xác không tưởng, giúp chúng ta bảo vệ những cánh rừng, những đại dương, và quan trọng nhất là bảo vệ sinh mạng con người.
Tôi mơ về một thế giới được dệt nên cho riêng bạn
Sự cá nhân hóa mà chúng ta thấy hôm nay qua Netflix hay Spotify chỉ là khởi đầu. Tôi mơ về một nền giáo dục nơi mỗi đứa trẻ có một "gia sư AI" của riêng mình. Người gia sư này hiểu rõ điểm mạnh, điểm yếu, và cả niềm đam mê của đứa trẻ đó, từ đó điều chỉnh chương trình học trong thời gian thực. Sẽ không còn cảnh cả lớp học chung một giáo trình, mỗi đứa trẻ sẽ được đi trên một con đường tri thức được thiết kế riêng để chúng có thể phát huy tối đa tiềm năng của mình.
Cuộc sống của chúng ta sẽ không chỉ tiện lợi, nó sẽ trở nên ý nghĩa hơn. Ngôi nhà của bạn sẽ tự động điều chỉnh ánh sáng và âm nhạc theo trạng thái cảm xúc của bạn. Chuyến du lịch của bạn sẽ được AI gợi ý với những trải nghiệm độc đáo dựa trên những cuốn sách bạn đã đọc, những bộ phim bạn đã xem. Cuộc sống không còn là một chuỗi những lựa chọn có sẵn, nó trở thành một tác phẩm nghệ thuật mà bạn là trung tâm.
Và tôi mơ về một AI giải phóng tiềm năng con người
Đây là giấc mơ lớn nhất của tôi. Lịch sử tiến hóa của loài người gắn liền với việc chúng ta tạo ra công cụ để giải phóng bản thân khỏi những giới hạn thể chất. Ngọn lửa giúp chúng ta không còn sợ bóng tối. Bánh xe giúp chúng ta đi xa hơn. Máy tính giúp chúng ta thoát khỏi gánh nặng tính toán thủ công.
Và AI, với tôi, là bước tiến hóa vĩ đại tiếp theo. Nó sẽ giải phóng chúng ta khỏi "gánh nặng nhận thức" – những công việc lặp đi lặp lại, những phân tích dữ liệu khô khan. Nó sẽ là cây bút cho nhà văn, là cây cọ cho họa sĩ, là phòng thí nghiệm cho nhà khoa học. Nó không thay thế sự sáng tạo, nó khuếch đại sự sáng tạo lên một tầm cao mới. Chúng ta sẽ không còn bị giới hạn bởi khả năng ghi nhớ hay xử lý thông tin. Giới hạn duy nhất, lúc đó, sẽ là trí tưởng tượng của chúng ta.
Tương lai này không phải là một điều không tưởng. Nó cũng không phải là một thứ được đảm bảo sẽ xảy ra. Nó đòi hỏi sự lựa chọn, sự nỗ lực và trách nhiệm từ tất cả chúng ta.
Nhưng giữa hai con đường – một của sự sợ hãi và một của niềm tin – tôi chọn tin tưởng. Tôi tin vào khả năng của con người trong việc sử dụng công cụ một cách khôn ngoan để hướng tới những điều tốt đẹp hơn. Tương lai của AI không phải là thứ sẽ "xảy đến" với chúng ta. Nó là thứ mà chúng ta sẽ cùng nhau xây dựng.
Và đó là một tương lai đáng để chúng ta nỗ lực và hy vọng.
Mun