.png)
(toc) #title=(Ứng dụng AI trong nghiên cứu thị trường P2)
Ở phần trước, chúng ta đã nói về sự thay đổi mang tính cách mạng mà AI mang lại, giống như việc được trao một chiếc kính thiên văn vũ trụ để nhìn vào thế giới thị trường. Giờ đây, hãy cùng tôi khám phá cách chúng ta sử dụng chiếc kính thiên văn đó, zoom vào từng "ngân hà", từng "tinh vân" trong quy trình nghiên cứu để xem "vũ khí bí mật" này thực sự hoạt động như thế nào.
.png "Ứng Dụng Cụ Thể của AI Trong Từng Giai Đoạn Nghiên Cứu")
1. Phân tích Xu hướng & Thị trường - Đôi Tai Khổng lồ và Cỗ Máy Thời Gian
Cách AI thực hiện
Trước kia, để nắm bắt xu hướng, tôi phải thủ công theo dõi vài chục trang tin tức, vài trăm người có ảnh hưởng và hy vọng mình không bỏ lỡ điều gì quan trọng. Giờ đây, tôi có một "đôi tai khổng lồ" là AI. Bằng công nghệ Xử lý Ngôn ngữ Tự nhiên (NLP), nó có thể "lắng nghe xã hội" (Social Listening) bằng cách quét hàng triệu bài đăng, bình luận, hashtag trên mạng xã hội, các diễn đàn, các trang tin tức mỗi ngày. Nó không chỉ đếm số lượt nhắc đến một từ khóa, mà còn hiểu được sắc thái, bối cảnh và những chủ đề liên quan đang nổi lên xung quanh từ khóa đó. Tương tự, khi có một bản báo cáo ngành dày 100 trang, thay vì phải đọc từng chữ, tôi chỉ cần yêu cầu AI tóm tắt những con số quan trọng, những nhận định cốt lõi và những dự báo chính.
Tác động đến công việc của tôi
Thay vì chỉ có một góc nhìn hạn hẹp, tôi có được một bức tranh toàn cảnh về những gì thị trường đang thực sự quan tâm. Tôi nhớ có lần, AI đã phát hiện ra một xu hướng "self-care Sunday" (Chủ nhật tự chăm sóc) đang manh nha trong một nhóm nhỏ các beauty blogger. Nó nhận diện được tần suất các cụm từ như "thư giãn cuối tuần", "mặt nạ phục hồi", "tắm bồn" tăng đột biến vào mỗi tối Chủ nhật. Nhờ "tín hiệu" sớm đó, chúng tôi đã nhanh chóng xây dựng một chiến dịch nhắm đúng vào insight này và đạt được thành công ngoài mong đợi. AI không chỉ giúp tôi nhìn thấy hiện tại, nó còn là cỗ máy thời gian, phân tích các mẫu hình dữ liệu quá khứ để dự báo những gì có khả năng trở thành "the next big thing".
2. Nghiên cứu Đối thủ - Người Trinh Sát Viên Không Mệt Mỏi
Cách AI thực hiện
Việc theo dõi đối thủ từng là công việc tốn nhiều công sức và dễ sai sót. Giờ đây, "người trinh sát viên AI" của tôi làm việc này 24/7. Các thuật toán có thể tự động thu thập dữ liệu công khai từ website của đối thủ mỗi ngày: sự thay đổi về giá bán, sản phẩm mới ra mắt, bài blog mới được đăng. Quan trọng hơn, nó có thể "cào" và phân tích hàng ngàn đánh giá, bình luận của khách hàng về sản phẩm của đối thủ trên các sàn thương mại điện tử hay fanpage.
Tác động đến công việc của tôi
Báo cáo về đối thủ của tôi không còn là những gạch đầu dòng khô khan. Tôi có một bức tranh sống động về điểm mạnh, điểm yếu của họ qua lăng kính của chính khách hàng. Gần đây, khi một đối thủ tung ra sản phẩm mới, AI đã phân tích và chỉ ra rằng mặc dù sản phẩm được khen về tính năng, nhưng phần lớn bình luận tiêu cực lại tập trung vào bao bì "kém sang" và "khó sử dụng". Đây chính là một "khoảng trống" thị trường quý giá. Nó cho chúng tôi thấy rằng, khách hàng không chỉ mua công dụng, họ còn mua cả trải nghiệm. Ngay lập tức, chúng tôi đã điều chỉnh chiến lược ra mắt sản phẩm sắp tới của mình, tập trung vào việc cải tiến thiết kế bao bì để tạo ra lợi thế cạnh tranh khác biệt.
3. Thấu hiểu Khách hàng & Phân khúc - Người Họa Sĩ Vẽ Chân Dung Tâm Hồn
Cách AI thực hiện
Đây là nơi AI thể hiện sự tinh tế đáng kinh ngạc.
- Phân tích Cảm xúc (Sentiment Analysis): AI đọc những bình luận như "Sản phẩm này tuyệt vời!" và hiểu đó là tích cực. Nhưng nó còn đi xa hơn, nó có thể hiểu được những câu phức tạp như "Giá hơi cao nhưng chất lượng thì không chê vào đâu được" và phân loại sắc thái một cách chi tiết.
- Phân khúc Khách hàng: Thay vì phân khúc theo nhân khẩu học cứng nhắc (tuổi, giới tính), AI sử dụng thuật toán gom cụm (clustering) để tự động nhóm những khách hàng có hành vi tương đồng lại với nhau. Ví dụ: "Nhóm A: Những người chỉ mua hàng vào đợt giảm giá, thường xem review rất kỹ trước khi mua" hay "Nhóm B: Những khách hàng trung thành, mua sắm thường xuyên và ít bị ảnh hưởng bởi giá cả".
- Dự đoán Hành vi: Dựa trên dữ liệu quá khứ, các mô hình học máy có thể dự đoán khách hàng nào có nguy cơ rời bỏ (churn rate), hay tính toán Giá trị Vòng đời Khách hàng (LTV) để giúp chúng ta biết nên đầu tư vào đâu.
Tác động đến công việc của tôi
Tôi không còn nhìn khách hàng qua những con số. AI đang giúp tôi vẽ nên những "bức chân dung tâm hồn" sống động. Việc phân khúc tự động giúp tôi tạo ra những chiến dịch email marketing được cá nhân hóa sâu sắc, gửi đúng thông điệp đến đúng người, vào đúng thời điểm. Việc dự đoán churn rate giúp đội ngũ chăm sóc khách hàng của tôi có hành động can thiệp kịp thời, giữ chân những khách hàng quý giá trước khi quá muộn.
4. Phát triển Sản phẩm & Ý tưởng Mới - Nàng Thơ Từ Dữ Liệu
Cách AI thực hiện
Ý tưởng lớn không còn chỉ đến từ những buổi họp brainstorm nội bộ. Giờ đây, ý tưởng đến từ chính "nàng thơ dữ liệu" của tôi. AI sử dụng các kỹ thuật như mô hình hóa chủ đề (topic modeling) để phân tích hàng ngàn phản hồi từ khách hàng (qua khảo sát, email hỗ trợ, bình luận trên app store...) và tự động nhóm chúng lại thành các chủ đề chính.
Tác động đến công việc của tôi
Nó chỉ ra những nhu cầu chưa được đáp ứng một cách không thể chối cãi. Trong một dự án cải tiến ứng dụng di động gần đây, trong khi đội ngũ của tôi đang tranh cãi về việc nên thêm những tính năng A, B, C phức tạp, thì AI sau khi phân tích 2,000 lượt đánh giá trên App Store đã chỉ ra một sự thật bất ngờ: tính năng được yêu cầu nhiều nhất lại là một thứ vô cùng đơn giản - "Chế độ nền tối (Dark Mode)". Một insight dựa trên dữ liệu như vậy còn giá trị hơn hàng tuần tranh luận nội bộ. Nó giúp chúng tôi tập trung nguồn lực vào việc cải tiến những gì khách hàng thực sự cần, thay vì những gì chúng tôi nghĩ là họ cần.
Hành trình nghiên cứu thị trường cùng AI là một hành trình đi từ bóng tối ra ánh sáng, từ mò mẫm đến thấu suốt. Nó không làm giảm đi vai trò của người làm marketing, mà ngược lại, nó nâng chúng ta lên một tầm cao mới: trở thành những nhà chiến lược, những người kể chuyện biết lắng nghe và thấu hiểu thị trường một cách sâu sắc hơn bao giờ hết.
Cục Mỡ
