.png)
(toc) #title=(Làm Sao Để "Sống Chung" Với AI?)
Sau một thời gian dài làm quen, tôi nhận ra AI giống như một người bạn cùng nhà mới chuyển đến. Cậu ấy cực kỳ thông minh, biết tuốt mọi thứ trên đời, nấu được những "món ăn" thông tin mà tôi không thể ngờ tới. Nhưng cậu ấy cũng có những nét tính cách khá ngô nghê, đôi khi nói những điều không đúng sự thật một cách rất tự tin, và hoàn toàn không hiểu được những lời nói bóng gió.
Để "sống chung" hòa bình và hiệu quả với người bạn này, tôi nhận ra mình không cần phải trở thành một kỹ sư phần mềm. Thay vào đó, tôi phải rèn luyện những kỹ năng rất khác, những kỹ năng giúp tôi trở thành một người "chủ nhà" thông thái.
Kỹ năng #1: Nghệ thuật "nhờ vả" (hay còn gọi là Prompting)
Bạn không thể nói với người bạn cùng nhà một cách trống không: "Ê, dọn nhà đi". Kết quả có thể sẽ là một mớ hỗn độn vì cậu ấy không hiểu bạn muốn dọn phòng nào, dọn đến mức nào, và dùng dụng cụ gì.
Thay vào đó, bạn phải nói thật cụ thể: "Bạn ơi, lúc 3 giờ chiều nay, bạn hút bụi phòng khách và lau sàn nhà bếp giúp mình nhé. Nước lau sàn ở dưới bồn rửa, giẻ lau ở trong tủ."
Đó chính là kỹ năng quan trọng đầu tiên để làm việc với AI: học cách "ra lệnh" một cách rõ ràng. Nó không phải là lập trình, mà là nghệ thuật giao tiếp. Thay vì nói một câu chung chung "Viết về marketing", tôi đã học cách đưa ra những yêu cầu chi tiết hơn: "Hãy đóng vai một chuyên gia, viết 5 ý tưởng bài blog về marketing cho người mới bắt đầu, tập trung vào mạng xã hội, giọng văn thân thiện, dễ hiểu". Kết quả nhận được khác một trời một vực.
Kỹ năng #2: "Cảnh sát trưởng" tư duy phản biện
Người bạn AI của tôi đã đọc hết mọi thứ trên Internet, bao gồm cả những thông tin đúng, thông tin sai, tin giả và cả những thuyết âm mưu "trên trời". Vì vậy, đôi khi cậu ấy sẽ kể cho tôi nghe những điều nghe rất hợp lý nhưng lại hoàn toàn sai sự thật.
Đây là lúc kỹ năng thứ hai phát huy tác dụng: tư duy phản biện. Tôi không thể mù quáng tin vào mọi thứ AI nói. Tôi phải trở thành một "cảnh sát trưởng" khó tính, luôn kiểm tra lại thông tin, đối chiếu các nguồn, và dùng chính kiến thức, kinh nghiệm của mình để đánh giá. AI có thể cho tôi 10 ý tưởng kinh doanh, nhưng chỉ có tôi mới là người quyết định được ý tưởng nào khả thi, ý tưởng nào phù hợp với thị trường và giá trị mà tôi theo đuổi.
Kỹ năng #3: Vũ khí tối thượng - "Chất người"
Người bạn AI của tôi rất giỏi về logic và dữ liệu, nhưng lại cực kỳ tệ trong việc thấu cảm. Cậu ấy không thể hiểu được một lời nói đùa tinh tế, không thể an ủi khi tôi buồn, và không thể có một ý tưởng sáng tạo đột phá từ những trải nghiệm sống cá nhân.
Và đây chính là "vùng đất" mà chúng ta cần vun trồng, những kỹ năng "rất người" mà AI khó có thể sao chép:
- Sự sáng tạo: AI có thể kết hợp những thứ đã có, nhưng chỉ con người mới có thể tạo ra những ý tưởng thực sự nguyên bản, những tác phẩm nghệ thuật chạm đến trái tim xuất phát từ chính nỗi đau hay niềm hạnh phúc của mình.
- Trí tuệ cảm xúc (EQ): AI có thể giúp tôi soạn một email xin lỗi, nhưng chỉ có tôi mới có thể thực hiện một cuộc gọi với giọng nói chân thành để thực sự hàn gắn một mối quan hệ. Khả năng lãnh đạo một đội nhóm, xây dựng lòng tin với khách hàng, hay đơn giản là lắng nghe và thấu hiểu một người bạn... đó là những điều thuộc về con người.
Người nâng cấp, không phải kẻ thay thế(alert-success)
"Sống chung" với AI không đáng sợ như tôi từng nghĩ. Ngược lại, nó giống như một cơ hội để tôi tự nâng cấp bản thân. Người bạn cùng nhà thông minh này đã giúp tôi giải quyết những việc tốn thời gian, để tôi có thể tập trung vào việc rèn luyện những kỹ năng sâu sắc hơn.
Kỷ nguyên AI không đòi hỏi tất cả chúng ta phải biết code. Nó đòi hỏi chúng ta phải giao tiếp tốt hơn, tư duy sắc bén hơn, và trên hết, là "người" hơn bao giờ hết.
Cục Mỡ
